Akcje

Akcje, podstawy, instrumenty finansowe


Akcje


Dzisiaj zajmiemy się tematem akcji (jako jeden z instrumentów finansowych), czyli tym co chyba interesuje nas najbardziej.Poruszę następujące tematy:1. Czym jest akcja?2. Jakie prawa nam daje?3. Obowiązki akcjonariuszy4. Rodzaje akcji5. Wady i zalety akcji


1. Czym jest akcja?- to papier wartościowy, którego obrotu możemy dokonywać na rynku głównym GPW jak i na rynku nieregulowanym. Kupno akcji wiąże się z nabyciem współwłasności (udziałów), w wybranej spółce akcyjnej. W razie upadłości spółki, nasze środki mogą nie zostać zwrócone. Ponieważ przed akcjonariuszami, zaspakajany jest szereg osób z masy upadłościowej, w tym wierzyciele.

2. Jakie prawa nam daje?- w związku z tym, że kupując akcje stajemy, się "właścicielami" spółki, posiadamy również szereg praw z tego tytułu.
Prawa dzielą się na prawa majątkowe i korporacyjne.

A. Prawa majątkowe
  • Prawo do udziału w zysku (Prawo do dywidendy)- Po zakończeniu roku obrotowego, Walne Zgromadzenie decyduje o podziale zysku netto, na akcjonariuszy (dywidenda). Podział dywidendy, stosowny do liczby posiadanych akcji lub od przyjętej polityki dywidendowej. Posiadacz akcji uprzywilejowanych ma prawo do wyższych dywidend (dywidenda nie może być wyższa o połowę względem pozostałych, nie posiadających akcji uprzywilejowanych). Spółka może zdecydować o nie przyznawaniu dywidendy danego roku, może przeznaczyć zysk na rozwój firmy. Spółka jest zobowiązana do corocznych odpisów na kapitał zapasowy 8% zysku netto, by kapitał ten osiągnął co najmniej jedną trzecią kapitału zakładowego.
  • Prawo poboru (zakup akcji nowej emisji)- W przypadku gdy spółka zdecyduje się na nową emisje akcji, może zmniejszyć to dotychczasowym akcjonariuszom ich udziały, by temu zapobiec istnieje prawo poboru. To prawo pierwszeństwa do objęcia nowo emitowanych akcji spółki, przez dotychczasowych akcjonariuszy. Dotychczasowy akcjonariusz nie musi się zapisywać na nową emisje, może je sprzedać lub poczekać do wygaśnięcia prawa poboru (wygaśnięcie prawa, jednak powoduje stratę dla akcjonariusza). Spółka może ograniczyć to prawo, lub całkowicie je wyłączyć uchwałą. By tego dokonać, na Walnym Zgromadzeniu akcjonariusze muszą wyrazić na to zgodę w 4/5 głosów
  • Prawo do udziału w majątku likwidacyjnym- Gdy dojdzie do likwidacji lub upadłości spółki, współwłaścicielom (akcjonariuszom) wypłacane są pieniądze z majątku po spłaceniu wszystkich wierzycieli spółki. Spłata jest proporcjonalna do posiadanych akcji.
  • Prawo do sprzedaży- Oczywiste prawo do rozporządzania własnymi akcjami.
B. Prawa korporacyjne (niemajątkowe)
  • Prawo do udziału i głosowania przy podejmowaniu uchwał na Walnym Zgromadzeniu- Walne Zgromadzenie odbywa się raz do roku, w którym uczestniczyć może każdy akcjonariusz spółki, będący nim od minimum 16 dni przed dniem Walnego Zgromadzenia. Na jedną posiadaną akcje przypada 1 głos w podejmowanych uchwałach. Statut może ograniczyć prawo głosu akcjonariuszom posiadającym powyżej 1/10 ogółu głosów.
  • Prawo zwołania Walnego Zgromadzenia i zgłaszania projektów uchwał- Prawo to posiada akcjonariusz lub grupa akcjonariuszy reprezentujących minimum 1/20 kapitału zakładowego.
  • Prawo zaskarżania uchwał Walnego Zgromadzenia- Prawo akcjonariusza do zaskarżenia, gdy uchwała jest sprzeczna ze statutem lub dobrymi obyczajami, której celem jest pokrzywdzenie akcjonariusza lub godzi w interesy spółki. Prawo to posiada akcjonariusz który: nie wyraził zgody na zatwierdzenie uchwały, po jej powzięciu zaprotokołował sprzeciw, został bez uzasadnienia niedopuszczony do udziału w Walnym Zgromadzeniu lub nie był obecny na Walnym Zgromadzeniu, tylko gdy zostało wadliwie zwołane lub powzięcia uchwały nieobjętej porządkiem obrad.
  • Prawo wytoczenia powództwa- Gdy akcjonariusz uważa uchwałę za sprzeczną z ustawą lub chce by została narowiona szkoda wyrządzona spółce.
  • Prawo do informacji- Podczas obrad rząd na żądanie akcjonariusza, ma obowiązek udzielić informacji o spółce. Gdy ujawnienie ich nie zaszkodzi spółce/spółce powiązanej. Może żądać też informacji poza Walnym Zgromadzeniem, jednak tylko gdy ma dobry powód. Każdy akcjonariusz ma prawo dostępu do takich samych informacji jak pozostali, które wpływają na wysokość ceny rynkowej akcji.
  • Inne prawa, jeżeli określono w statucie
3. Obowiązki akcjonariuszy- Oprócz licznych praw przysługujących akcjonariuszom z tytułu posiadania akcji, istnieją również obowiązki.
  • Obowiązek wniesienia pełnego wkładu- Akcjonariusz zobowiązany jest zapłacić za każdą zakupioną akcje. Cała należna kwota musi być spłacona w trakcie zawierania transakcji.
  • Obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych na akcje imienne.
  • Obowiązek zwrócenia świadczeń, które zostały nienależnie pobrane przez akcjonariusza.

4. Rodzaje akcji

Rodzaje akcji
Opis
Zwykłe
Posiadają prawo do 1 głosu na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy, za jedną akcje. Każdy posiadacz takiej akcji ma takie same prawa. Są przedmiotem obrotu na giełdzie.
Uprzywilejowane
Dają dodatkowe "przywileje" posiadaczom. Posiadają prawo do maksymalnie 2 głosów na Walnym Zgromadzeniu, za 1 akcje. Akcjonariusze uprzywilejowani mają też pierwszeństwo przed pozostałymi akcjonariuszami, w odzyskiwaniu majątku z masy upadłościowej spółki (jednak nadal są po wierzycielach). Właściciele takich akcji mogą także liczyć na wcześniejszą wypłatę dywidend (chyba, że spółka postanowiła ich nie wypłacać, wtedy nikt ich nie otrzymuje). Nie jest przedmiotem obrotu na giełdzie.
Imienne
Akcja wystawiana na konkretną osobę podaną z imienia i nazwiska lub na firmę w dokumentacji. Nie jest przedmiotem obrotu na giełdzie.
Na okaziciela
Mogą być sprzedawane/kupowane przez dowolne osoby. Obraca się nimi na giełdzie.
Nieme
Nie posiadające praw do głosu akcje uprzywilejowane. Dają prawa do wyższej wypłacanej dywidendy.
Gotówkowe
Zapłata za nabywane akcje odbywa się w formie pieniężnej. Wymaga się by wpłata pokrywała co najmniej 1/4 wartości nominalnej akcji.
Aportowe
Zapłata za akcje w formie niepieniężnej np. Świadczenie pracy/usług na rzecz spółki.

5. Zalety i wady akcji
Wady
Zalety
Akcjonariusz
- W przypadku upadłości spółki mała szansa na odzyskanie pieniędzy.
- Wyższe ryzyko straty niż w przypadku obligacji.
- Od zysków liczony podatek 19%.
- Prowizje dla biura maklerskiego.
- Możliwość zarobku
- Łatwość kupna/sprzedaży
(Wysoka płynność rynku).
- Otrzymywana dywidenda (nie zawsze).
- Stanie się współwłaścicielem spółki.
Spółka
- Udostępnienie wszystkim informacji o firmie.
- Możliwe ograniczenie władzy nad spółką, przez akcjonariuszy.
- Koszty emisji.
- Źródło pozyskania kapitału.
- Lepsza wiarygodność/opinia o spółce.

Źródła:
- "Giełda Papierów Wrtosciowych dla bystrzaków"- Tobiasz Maliński
- https://mfiles.pl/pl/index.php/Prawa_akcjonariuszy
- "Prawa i obowiązki akcjonariuszy"- Jan Mazurek
- http://www.wikiwand.com/pl/Sp%C3%B3%C5%82ka_akcyjna
- https://mfiles.pl/pl/index.php/Akcje
- http://finansopedia.forsal.pl/encyklopedia/gielda/hasla/911264,akcje-nieme.html
- http://www.pandl.pl/zalety-i-wady-upublicznienia.html

Komentarze

Prześlij komentarz